Wszystkich Świętych to wyjątkowy dzień. Większości z nas kojarzy się ze zniczami, wolnym od pracy, korkami przy cmentarzach i przede wszystkim wspominaniem osób, które zakończyły swoje życie na ziemi. Dla mnie ten dzień ma szczególny wymiar. 1 listopada 1988 przyszłam na świat 🙂 Dlatego to święto kojarzy mi się nie tylko ze zmarłymi, ale również z narodzinami i nadzieją.
Bardzo lubię dzień Wszystkich Świętych, nie tylko ze względu na moje urodziny. Cmentarze wyglądają wtedy wyjątkowo. Kolorowe światła ze zniczy tworzą przepiękną atmosferę pełną zadumy i nostalgii, a wieczorny spacer cmentarnymi alejkami jest inny niż wszystkie!
Wszystkich Świętych – historia
Tradycja uroczystości Wszystkich Świętych w Europie wywodzi się z czci męczenników, którzy oddawali życie za swoją wiarę w Jezusa Chrystusa. Ze względu na to, że osoby te nie były wspominane w martyrologiach miejscowych ani w kanonach mszy świętej, postanowiono uczcić ich ofiarę właśnie podczas uroczystości Wszystkich Świętych.
Obchody tego święta rozpoczął w 610 r. n.e. papież Bonifacy IV. Na początku tradycji, święto było obchodzone 13 maja i upamiętniało otrzymanie pogańskiej świątyni od cesarza. To właśnie w niej złożono szczątki męczenników.
W 731 roku, papież Grzegorz III postanowił przenieść obchody Wszystkich Świętych na 1 listopada. Jaki był powód tej decyzji? Majowe obchody przyciągały do Rzymu duże ilości pielgrzymów z całego kraju, których trzeba było wyżywić. Zimowe zapasy mieszkańców Wiecznego Miasta kończyły się na wiosnę, a do zbiorów było jeszcze sporo czasu. Właśnie dlatego Wszystkich Świętych obchodzimy po letnich zbiorach.
W 873 roku, papież Grzegorz IV zdecydował, że 1 listopada będzie dniem pamięci nie tylko męczenników, ale wszystkich świętych kościoła Rzymskokatolickiego. W Polsce jest to święto podczas którego, całe rodziny spotykają się na cmentarzach by wspólnie powspominać swoich zmarłych przodków.
A jak obchodzony jest dzień Wszystkich Świętych w innych krajach naszego kontynentu? Jeśli chcesz wiedzieć, koniecznie czytaj dalej!
Święto Zmarłych na Ukrainie
Ukraina to kraj prawosławny. Z tego powodu, dzień Wszystkich Świętych na Ukrainie nie jest obchodzony tak, jak w Kościele Rzymskokatolickim. Jedynie we Lwowie 1 listopada odbywają się uroczystości na cmentarzach. Jest tak m.in. na Cmentarzu Obrońców Lwowa oraz Cmentarzu Łyczakowskim.
Im dalej na wschód, Ukraińcy celebrują Święto Zmarłych, które odbywa się tydzień po Wielkanocy (według kalendarza juliańskiego). Dzień ten nazywają „Hrobkami”.
W tym dniu, rodziny zmarłych zbierają się na cmentarzach, by wspólnie umyć groby. Następnie ustawiają stoły, wyciągają jedzenie i zaczynają wspólne świętowanie. Bardzo często uczta jest suto zakrapiana alkoholem. Według tradycji, rodzina musi podzielić się jedzeniem i napojami ze zmarłym. Dlatego przy rozlewaniu wódki do kieliszków, część wylewa się na grób.
Kiedy biesiadnicy zakończą ucztę ze zmarłym krewnym, zostawiają na grobie paschę: babkę drożdżową, pomalowane jajka, słodycze, a nawet papierosy! Według tradycji Hrobek, podczas wyjścia z cmentarza należy podarować żebrakom grosik i część jedzenia.
Wszystkich Świętych w Szwecji
Dzień Wszystkich Świętych w Szwecji jest świętem ruchomym i przypada zawsze w sobotę między 31.10 a 6.11. Jednak nie zawsze tak było. W XIX wieku, Wszystkich Świętych obchodzono tak jak u nas, 1 listopada. Mimo, że oficjalnie już tak nie jest, tradycja przetrwała aż do dzisiaj.
Szwedzi mają w swoim języku dwa określenia na Wszystkich Świętych:
- Alla helgons dag, które odnosi się do soboty i jest świętem państwowym
- Allhelgonadagen, które odnosi się do 1 listopada
Podczas dnia Wszystkich Świętych w Szwecji ludzie chodzą na cmentarze, by uczcić pamięć o zmarłych krewnych. Przynoszą dekoracje i świece. Uroczystości przebiegają spokojnie.
Wszystkich Świętych w Hiszpanii
Hiszpanie, jako wyznawcy religii katolickiej, obchodzą Wszystkich Świętych 1 listopada. Nazywają ten dzień Dia de Todos los Santos. Podobnie jak my udają się rodzinami na cmentarze, by powspominać zmarłych krewnych.
Jednak ich miejsca pochówków różnią się znacznie od naszych! Cmentarze w Hiszpanii są pełne alejek, z których po bokach wyrastają wysokie ściany. To w nich znajdują się wmurowane groby krewnych. Rodzina zmarłego umieszcza bujne, kolorowe kwiaty i znicze na małej półce, niekiedy używając do tego drabiny!
Wszystkich Świętych w Hiszpanii jest związane z tradycyjnym jedzeniem. Np. w północnej części kraju, rodziny spotkają się na wspólnym grillu i pieką kasztany. Innym tradycyjnym przysmakiem są Huesos de Santo czyli Kości Świętego. To białe marcepanowe rurki wypełnione masą z żółtka jajka i cukru. Nazwa związana jest z kolorem tych słodkości. W innych regionach popularne są pączki „buñuelos de viento”. Według tradycji, zjedzenie takie pączka, powoduje ocalenie jednej duszy z czyścca.
Wszystkich Świętych w Czechach
Republika Czeska jest krajem laickim. Religia nie ma dużego znaczenia w życiu mieszkańców tego państwa. Według spisu powszechnego przeprowadzonego w 2011, tylko 10% Czechów utożsamia się z wiarą katolicką. Prawie 7% zadeklarowało wiarę, jednak bez przynależności do żadnej religii. 80% Czechów utożsamia się z ateizmem lub niezadeklarowało żadnego wyznania.
Z tego względu, zarówno Zaduszki jak i Wszystkich Świętych w Czechach są normalnymi, pracującymi dniami. Mimo to, niektórzy mieszkańcy tego kraju wybierają się po pracy na cmentarze 1 lub 2 listopada. Zapalają wtedy znicze i ozdabiają groby kwiatami.
Wszystkich Świętych we Włoszech
Ognissanti albo Tutti i Santi – tak nazywa się dzień Wszystkich Świętych we Włoszech. Jest to ustawowo dzień wolny od pracy.
Włosi obchodzą dzień Wszystkich Świętych 1 listopada. Specjalnie na ten dzień w całym kraju organizowane są jarmarki i festyny z zabawkami i słodyczami. 2 listopada dzieci otrzymują prezenty, które w nocy zostawili dla nich zmarli. Z badań archeologicznych wynika, że Włosi zawsze podchodzili do tego święta radośnie i z szacunkiem do nieżyjących krewnych. Podczas wykopalisk na cmentarzach, wielokrotnie odnajdywali kawałki glinianych naczyń, co wskazuje na to, że żywi ucztowali tego dnia razem ze zmarłymi na cmentarzach! O pozytywnym nastawieniu do tego święta świadczą też kolorowe malowidła na grobowcach.
Niektóre regiony Włoch mają swoje tradycje np. dodatkowe nakrycie na stole dla zmarłego czy pozostawione posłanie na łóżku dla nieżyjącego krewnego.
Jak pewnie wiesz, Włosi uwielbiają jedzenie. Dlatego, na dzień Wszystkich Świętych przygotowują pieczone kasztany i specjalne słodkości na bazie orzechów, fig, rodzynek czy migdałów.
Wszystkich Świętych w Wielkiej Brytanii
Na wyspach Brytyjskich istnieje religijne święto Wszystkich Świętych i Zaduszki, jednak tradycja odwiedzania cmentarzy 1 listopada praktycznie zanikła. Brytyjczycy robią to w rocznicę śmierci krewnego.
Dzisiaj większość Brytyjczyków w nocy z 31 października na 1 listopada świętuje Halloween. Zaraz po Bożym Narodzeniu, jest to najbardziej popularne święto w Wielkiej Brytanii. Podobnie jak w Stanach Zjednoczonych, ludzie przebierają się w upiorne kostiumy, a dzieci chodzą po domach zbierając słodycze.
Wszystkich Świętych we Francji
Toussaint to dzień Wszystkich Świętych we Francji. Przypada 1 listopada i jest urzędowo dniem wolnym od pracy. Mimo to, nie jest to powód dla Francuzów, by tłumnie odwiedzać groby zmarłych. Niektórzy idą na cmentarz, a część korzysta z dłuższego weekendu i udaje się na urlop. Wiele punktów działa normalnie np. kawiarnie czy muzea. Dzień ten jest przeznaczony na relaks i odpoczynek.
Mieszkańcy Francji odwiedzają groby swoich krewnych w ciągu całego roku. Na cmentarzach zostawiają kwiaty, szczególnie chryzantemy. Francuzi nie mają w zwyczaju zapalania zniczy. Na niektórych cmentarzach jest to nawet zakazane!
Wszystkich Świętych w Niemczech
U naszych zachodnich sąsiadów dnia Wszystkich Świętych nie obchodzi się w żaden szczególny sposób . W niektórych landach nawet nie jest to wolny dzień od pracy. Mimo to, część mieszkańców odwiedza groby bliskich, by zostawić na nich kwiaty i świeczki.
Obchody Wszystkich Świętych w Niemczech najpopularniejsze są na południu kraju. Mieszkańcy przygotowują na ten dzień struclę czyli ciasto drożdżowe w kształcie warkocza.
Podsumowanie
Pisząc ten wpis, udało mi się zdobyć wiele ciekawych informacji o historii święta, które w Polsce obchodzimy 1 listopada. Super, że dowiedziałam się też, jak ludzie obchodzą dzień Wszystkich Świętych w innych krajach Europy. Szczególnie przypadły mi do gustu ukraińskie Hrobki, które są totalnie inne od naszych polskich obchodów. Kiedyś może uda nam się wyruszyć w podróż na Ukrainę właśnie w tym czasie, by zobaczyć na własne oczy cmentarne uczty!
A Tobie która tradycja Wszystkich Świętych w Europie spodobała się najbardziej? Może już udało Ci się doświadczyć tego święta w innym kraju niż Polska? Daj znać w komentarzu 🙂
